พระพุทธศาสนากับเด็กที่ป่วยทางจิต : กรณีศึกษา ภาวะการปรับตัวผิดปกติของเด็กที่เกิดจากความตึงเครียด

โดย นาวสาววาริกา  นรคิม

                การศึกษาวิจัยเรื่อง “พระพุทธศาสนากับเด็กที่ป่วยทางจิต : กรณีศึกษา ภาวะการปรับตัวผิดปกติของเด็กที่เกิดจากความตึงเครียด” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสาเหตุที่ทำให้เด็กเกิดภาวะการปรับตัวผิดปกติ หลักการอบรมเลี้ยงดูเด็กในทางการแพทย์และทางพระพุทธศาสนาเพื่อให้เด็กห่างไกลจากปัญหาทางจิต และหลักธรรมและหลักปฏิบัติทางพระพุทธศาสนาที่สามารถนำมาประยุกต์ใช้เพื่อพัฒนาเด็กไทย โดยทำการศึกษาและเก็บรวบรวมข้อมูลกับกลุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการสัมภาษณ์แพทย์ พยาบาล ครู/อาจารย์ พ่อแม่/ผู้ปกครองของเด็กปกติและเด็กที่มีอาการป่วยทางจิต เด็กปกติ และเด็กที่มีอาการป่วยทางจิต จำนวนทั้งสิ้น 16 คน และด้วยวิธีการแจกแบบสอบถามความคิดเห็นกับบุคคลทั่วไป จำนวนทั้งสิ้น 100 คน

                จากการศึกษาพบว่า เด็กในช่วงอายุ 6-12 ปี เป็นช่วงวัยที่เด็กมีความรู้ความเข้าใจกับสิ่งต่างๆ ได้เพิ่มขึ้น รวมทั้งมีการเปลี่ยนแปลงเข้ามาในชีวิตมากขึ้น จึงทำให้เด็กกลุ่มหนึ่งเกิดภาวะการปรับตัวผิดปกติ แต่ในขณะเดียวกัน เด็กอีกกลุ่มหนึ่งก็สามารถปรับตัวต่อสถานการณ์หรือการเปลี่ยนแปลงเหล่านั้นได้ ซึ่งคนส่วนใหญ่มีความคิดเห็นว่า สาเหตุของภาวะการปรับตัวผิดปกติของเด็กแต่ละคนก็แตกต่างกันไป เช่น สาเหตุจากเรื่องความคาดหวัง เรื่องเพื่อน เรื่องความเครียด เรื่องในครอบครัว หรือเรื่องสิ่งแวดล้อม เป็นต้น สำหรับการรักษาอาการป่วยของเด็กที่มีภาวะการปรับตัวผิดปกติ คนส่วนใหญ่มีความคิดเห็นว่า ควรนำเด็กเข้ารับการรักษากับแพทย์ทางด้านจิตเวช ควบคู่ไปกับการดูแลจากสังคม เช่น โรงเรียนที่นักเรียนกำลังศึกษา ฯลฯ  และครอบครัวซึ่งถือเป็นผู้ที่อยู่ใกล้ชิดกับเด็กมากที่สุดด้วย นอกจากนั้น คนส่วนใหญ่เห็นว่า หลักธรรมและหลักปฏิบัติในพระพุทธศาสนาเป็นสิ่งจำเป็นที่เด็กควรเรียนรู้ เพื่อเป็นการปลูกฝังสิ่งที่ดีงามสำหรับการปฏิบัติต่อไปในอนาคต โดยหลักธรรมสิ่งสำคัญคือ ความกตัญญู และหลักธรรมในการพัฒนาเด็กอีกหลายหลักธรรมด้วยกัน เช่น  พรหมวิหาร 4 และอิทธิบาท 4 เป็นต้น ส่วนในเรื่องของหลักปฏิบัติจะเน้นไปในเรื่องของการปฏิบัติสมาธิ เพื่อให้เด็กเป็นผู้ที่มีจิตใจสงบ และเตรียมพร้อมต่อการเรียนรู้สิ่งต่างๆ ได้อย่างมีสติ แต่อย่างไรก็ตาม ควรประยุกต์ใช้หลักธรรมและหลักปฏิบัติให้เหมาะสมกับเด็กแต่ละคนด้วย เพื่อพัฒนากระบวนการการเรียนรู้ของเด็กในด้านต่างๆ ให้เหมาะสมและมีประสิทธิภาพที่สุด

 ดาวน์โหลดเอกสาร

ค้นคว้าข้อมูลเพิ่มเติมที่ :       http://www.li.mahidol.ac.th/  หรือ

ห้องสมุดแพทย์หญิงคุณอรวรรณ คุณวิศาล วิทยาลัยศาสนศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล