โรคสมาธิสั้นและวิธีแก้ไขทางพระพุทธศาสนา

โดย นายอภิวัตร พัฒนสุขเกษม

                การศึกษาวิจัยเรื่อง “โรคสมาธิสั้นและวิธีแก้ไขทางพระพุทธศาสนา” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความคิดเห็นในการนำหลักคำสอนและหลักปฏิบัติทางพระพุทธศาสนามาแก้ไขพฤติกรรมของเด็กที่มีภาวะสมาธิสั้น โดยทำการศึกษาและเก็บรวบรวมข้อมูลกับกลุ่มตัวอย่างด้วยวิธี (1.) การฟังซีดีทัศน์การบรรยายเรื่อง “สมาธิสั้นหายได้ไม่ยาก ถ้ารู้วิธี” ซึ่งบรรยายโดย ผศ.นพ.ชาญวิทย์ พรนภดล (2.) การสัมภาษณ์ผู้ปกครองของเด็กที่มีภาวะสมาธิสั้น นักวิชาการ อาจารย์ และบุคคลที่เกี่ยวข้อง จำนวนทั้งสิ้น 14 คน และ (3.) การสังเกตพฤติกรรมของเด็กที่มีภาวะสมาธิสั้นก่อนและหลังจากการนำพระพุทธศาสนามาแก้ไขพฤติกรรมเป็นเวลา 2 อาทิตย์ จำนวนทั้งสิ้น 5 คน

                จากการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เห็นว่า หลักพระพุทธศาสนานั้นสามารถแก้ไขอาการสมาธิสั้นได้ แต่จะแก้ไขอาการสมาธิสั้นได้มากน้อยเพียงใดนั้นก็ต้องขึ้นอยู่กับศักยภาพของเด็กและความรู้ความเชี่ยวชาญของผู้สอนด้วยเช่นกัน ซึ่งผู้ปกครองของเด็กสมาธิสั้นถือเป็นบุคคลสำคัญที่สุดในการนำหลัก        พุทธธรรมมารักษาอาการของโรคควบคู่กับการรักษาทางด้านอื่นๆ ด้วยการนำหลักธรรมแห่งความเมตตามาช่วยดูแลรักษาลูก เนื่องจากเด็กในกลุ่มโรคนี้อาจจะดูแลยากกว่าเด็กปกติทั่วไป และสำหรับเด็กที่มีภาวะสมาธิสั้นควรฝึกให้เด็กกำหนดสติในการเคลื่อนไหวร่างกายของตนเอง เนื่องจากการฝึกสมาธิในรูปแบบนี้เหมาะสมกับเด็กมากกว่าการฝึกปฏิบัติสมาธิในรูปแบบอื่นๆ และยังสามารถช่วยพัฒนาพฤติกรรมให้เด็กมีสติในการทำกิจกรรมต่างๆ รวมถึงคิดพิจารณาก่อนการกระทำใดๆ ได้ด้วยเช่นกัน แต่อย่างไรก็ตาม การนำหลักธรรมในพระพุทธศาสนามาใช้ในการรักษาโรคสมาธิสั้นนั้นยังมีข้อจำกัดอยู่ เนื่องจากในปัจจุบันยังขาดบุคลากรที่มีความรู้ความเข้าใจในด้านการฝึกสมาธิสำหรับเด็กสมาธิสั้นด้วยหลักพุทธธรรม ซึ่งต้องมีความเชี่ยวชาญทั้งด้านอาการของโรคและการนำหลักการปฏิบัติสมาธิเพื่อใช้ในการรักษาโรคควบคู่กันด้วย และในการสังเกตพฤติกรรมของเด็กสมาธิสั้นพบว่า หลังจากการฝึกปฏิบัติโดยใช้หลักอำไพเทคนิคแล้ว พฤติกรรมเด็กอาจจะยังไม่ได้เปลี่ยนแปลงไปในทันที แต่เด็กมีแนวโน้มในการพัฒนาพฤติกรรมที่ดีขึ้น

 
ดาวน์โหลดเอกสาร
ค้นคว้าข้อมูลเพิ่มเติมที่ :       http://www.li.mahidol.ac.th/  หรือ

ห้องสมุดแพทย์หญิงคุณอรวรรณ คุณวิศาล วิทยาลัยศาสนศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล